GRIP is een overzichtelijk en transparant instrument dat snel kan worden toegepast en gemakkelijk geïmplementeerd. Aan de hand van 23 items die op een vijfpuntsschaal worden gescoord, geeft GRIP semi-kwantitatieve schattingen van de drie belangrijkste risico’s in de GGZ: agressie, brandstichting en zelfdoding. De schattingen worden grafisch weergegeven in een overzichtelijk cirkeldiagram, en in grafieken waarin de ontwikkeling van de risico’s door de tijd te volgen is. Uit validering blijkt dat verpleegkundigen de GRIP in 8 minuten invullen en dat GRIP bijdraagt aan hun gevoel van veiligheid tijdens het werk.

Kenmerken van GRIP

GRIP maakt risicofactoren en geschatte kansen op risicogedrag op overzichtelijke wijze zichtbaar. Door de beknoptheid kan GRIP snel en herhaaldelijk worden ingevuld en kunnen veranderingen in risico gedocumenteerd worden. Door de heldere groepering van risicofactoren en de overzichtelijkheid van GRIP wordt het gestructureerd denken over risico gestimuleerd. Aan de hand van risicotaxatie met GRIP kan ervoor gekozen worden aanvullende instrumenten in te zetten, zoals START.

Hoofdgroepen en items in GRIP

De 23 items die in GRIP worden ingevuld op 5-punts schalen zijn gebaseerd op in de literatuur beschreven risico determinanten. Zij worden onderverdeeld in vier hoofdgroepen, te weten historische factoren, psychosociale factoren, episode gebonden factoren en situatie gebonden factoren. De eerste twee hoofdgroepen kunnen tijdens een crisisopname als (vrijwel) onveranderbaar worden beschouwd. De episode- en situatie gebonden factoren zijn wel beïnvloedbaar: het gaat om factoren als de mate van achterdocht, somberheid of ervaren onterechte inperking van vrijheden.

Grenzen aan het gebruik van GRIP

Bij ieder risicotaxatie instrument dreigt het gevaar dat de uitkomsten absolute waarde lijken te hebben. Dat is nooit het geval. Een te lage risicoschatting kan leiden tot onachtzaamheid. Een te hoge risicoschatting kan leiden tot een onnodig restrictief behandelbeleid. Het klinisch oordeel van het behandelteam moet ten grondslag blijven liggen aan het behandelbeleid. GRIP kan daarbij een nuttig hulpmiddel zijn.

Belang van risicotaxatie voor de patiënt

Gevaarlijk gedrag is ook een risico voor de patiënt: in de stressvolle omgang met de GGZ kan gedrag uitgelokt worden waarmee de patiënt zichzelf beschadigt of zijn maatschappelijke perspectieven schaadt, zoals door juridische vervolging bij agressie of brandstichting. Preventie van risicogedrag is juist ook voor de patiënt belangrijk. Omdat de determinanten en uitkomsten op een overzichtelijke manier worden weergegeven kan GRIP goed samen met de patiënt gebruikt worden.

Uitkomsten van GRIP

GRIP kent twee uitkomstmodules. De eerste is de cirkelgrafiek waarin per risico de bijdrage van de verschillende hoofdgroepen van determinanten wordt getoond. De tweede is een viertal grafieken waarin per risico het tijdsbeloop van de bijdragende determinanten wordt getoond.

Werken met GRIP: klinisch en ambulant

Ook uw organisatie kan met GRIP werken. GRIP wordt onder licentie ter beschikking gesteld en die licentie is gratis wanneer uw organisatie ons helpt bij de verdere ontwikkeling en validering. Voor de implementatie van GRIP in behandelteams bieden wij op maat gemaakte trainingsprogramma’s aan die door deelnemers ervaren worden als een belangrijke verbetering in hun inzicht en omgang met risico’s. Pilot onderzoek bij enkele FACT teams suggereert dat GRIP ook geschikt is om in ambulante werkomgevingen te gebruiken, bijvoorbeeld om alert te zijn op de mate van suïcidaliteit, maar ook om te kunnen anticiperen op mogelijke agressie tijdens een huisbezoek.